Ο γιατρός της πανούκλας είναι ένας γιατρός που θεραπεύει τους ασθενείς με τη βουβωνική πανούκλα και τον μαύρο θάνατο. Μία από τις πιο αναγνωρίσιμες μορφές του Μεσαίωνα, που συνδέεται στενά με τις έννοιες της «επιδημίας» και της «καραντίνας». Παρακάτω θα σας πούμε τα πιο ενδιαφέροντα γεγονότα για τους παθολόγους γιατρούς και θα μάθετε γιατί φορούσαν μάσκες με μακρά ράμφος και ποιες μεθόδους χρησιμοποιούσαν για τη θεραπεία (ή, συχνά, βασανισμού) των ασθενών τους.
7. Γιατροί πανούκλας και ο Μαύρος Θάνατος
Ενας από χειρότερες πανδημίες στην ανθρώπινη ιστορία, που ονομάζεται Μαύρος Θάνατος, ήταν ένα ξέσπασμα της βουβονικής πανώλης. Και παρόλο που οι γιατροί πανούκλας με το παραδοσιακό τους ένδυμα σχετίζονται κυρίως με αυτήν την τρομερή ασθένεια, το κοστούμι εμφανίστηκε αργότερα από τον Μαύρο Θάνατο.
Η διάσημη στολή κατά της πανούκλας που δημιουργήθηκε με μάσκα πουλιών αναπτύχθηκε από τον Γάλλο γιατρό Charles de Lorm, ο οποίος θεράπευσε πολλά ευρωπαϊκά δικαιώματα τον 17ο αιώνα, συμπεριλαμβανομένων του Βασιλιά Louis XIII και του Gaston της Ορλεάνης. Έγραψε ότι κατά το ξέσπασμα της πανώλης στο Παρίσι το 1619, ανέπτυξε ρούχα φτιαγμένα εξ ολοκλήρου από μαροκινό δέρμα αιγών, όπως μπότες, παντελόνια, μακρύ παλτό, καπέλο και γάντια.
Το κοστούμι χρησιμοποιήθηκε ευρέως κατά την πανούκλα του 1656 στην Ιταλία. Η φθορά μιας τέτοιας στολής διατυπώθηκε στη σύμβαση που συνήψε κάθε γιατρός πανούκλας με τα δημοτικά συμβούλια.
Ωστόσο, οι θεραπευτές πανούκλας, αν και χωρίς τα χαρακτηριστικά τους κοστούμια, εμφανίστηκαν τον 14ο αιώνα. Αυτό ξεκίνησε από τον Πάπα Κλήμεντ VI, ο οποίος το 1348 κάλεσε αρκετούς γιατρούς ειδικά να θεραπεύσουν τους κατοίκους της Αβινιόν που επλήγησαν από την πανούκλα.
6. Χαρακτηριστικά της φορεσιάς
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα γεγονότα για τους παθολόγους γιατρούς σχετίζεται με την υπερβολική και εκφοβιστική εμφάνισή τους. Το Doctor Plague μοιάζει με σταυρό ανάμεσα σε κοράκι steampunk και Grim Reaper. Στην Ιταλία, αυτή η εικόνα ήταν τόσο εικονική που ο γιατρός της πανούκλας έγινε σημαντικός συντελεστής στην ιταλική κωμωδία μάσκας και καρναβαλικών φεστιβάλ - και παραμένει ένας δημοφιλής χαρακτήρας cosplay ακόμη και σήμερα.
Το κοστούμι περιλάμβανε τα ακόλουθα είδη, κατασκευασμένα από κερί από δέρμα ή λαδωμένο καμβά:
- μακρύ παλτό,
- πουκάμισο,
- βράκα,
- γάντια,
- μεγάλες μπότες,
- ένα φαρδύ καπέλο που υποτίθεται ότι έδειχνε ένα επάγγελμα (σε περίπτωση που το υπόλοιπο της στολής ήταν πολύ ασαφές).
- Ένα ζαχαροκάλαμο που χρησιμοποιήθηκε για την εξέταση ασθενών χωρίς να τους αγγίξει. Οι γιατροί χρησιμοποίησαν επίσης αυτά τα καλάμια για να σηματοδοτήσουν τους βοηθούς τους και να αποκρούσουν απογοητευμένα ή φοβισμένα μέλη της οικογένειας ή τον ασθενή.
Αλλά η πιο αξιοσημείωτη όψη της στολής ήταν η μάσκα με κρυστάλλινα ή γυάλινα προσοφθάλμια και ένα μακρύ ράμφος, το οποίο έχει μια λογική εξήγηση. Οι γιατροί τότε δεν ήξεραν πώς εξαπλώθηκε πραγματικά η ασθένεια. Έχει προταθεί ότι η αιτία της πανώλης ήταν «δηλητηριασμένος αέρας» (γνωστός και ως «miasm»). Και η μάσκα, γεμάτη με πάνω από 55 βότανα και άλλα συστατικά όπως σκόνη οχιάς, κανέλα, μύρο και μέλι, σχεδιάστηκε για να καταστέλλει τα μυστικά, προστατεύοντας έτσι τον γιατρό.Όσο ο αέρας περνούσε κατά μήκος του μεγάλου ράμματος, «καθαρίστηκε» και υποτίθεται ότι έγινε ασφαλής.
Παρόλο που η φορεσιά του γιατρού της πανούκλας έχει γίνει ένα θεατρικό και τρομακτικό σύμβολο του «άγριου χρόνου» στο ιατρικό ιστορικό, στην πραγματικότητα είναι μια ορατή ενσωμάτωση των ιατρικών μύθων σχετικά με την εξάπλωση και την πρόληψη της πανούκλας. Κάθε λεπτομέρεια της στολής αντικατοπτρίζει μια μεταβαλλόμενη κατανόηση των αιτίων και της μετάδοσης της νόσου, τη σχέση μεταξύ γιατρών και ασθενών και τον ρόλο του κράτους στην προστασία της δημόσιας υγείας.
5. Μάσκα καύσης
Αν και οι ασθενείς προφανώς δυσκολεύονταν κατά τη διάρκεια της πανούκλας, οι γιατροί τους δεν τα πήγαν πολύ καλύτερα. Εκτός από τον κίνδυνο να αρρωστήσουν, αντιμετώπισαν σοβαρή δυσφορία λόγω του κοστουμιού τους.
Όποιος έχει φορέσει ποτέ ιατρική μάσκα κατά τη διάρκεια της καραντίνας ξέρει πόσο δυσάρεστο είναι να είναι μέσα σε αυτό μετά από μερικές ώρες. Φανταστείτε πώς θα ήταν να φοράτε μια μάσκα που σχεδόν δεν σας επιτρέπει να μιλήσετε, δύσκολα σας επιτρέπει να αναπνεύσετε και ακόμη και ορατά μέσα από αυτήν.
Επιπλέον, με βάση τη θεωρία του miasm, ορισμένοι γιατροί πανώλης στη Γαλλία έβαλαν φωτιά σε αρωματικό υλικό μέσα στις μάσκες τους με την ελπίδα ότι ο καπνός θα βοηθούσε στον καθαρισμό του κακού αέρα. Κάνοντας μια φωτιά κοντά στο πρόσωπό σας - τι θα μπορούσε να είναι πιο "διασκεδαστικό";
4. Οι γιατροί πανούκλας έκαναν θεραπεία σε όλους. Αλλά όχι δωρεάν
Δεδομένου ότι η πανούκλα ήταν τόσο μεταδοτική που οι γιατροί χρειάζονταν ένα ειδικό κοστούμι, θα ήταν εύκολο να υποθέσουμε ότι αντιμετώπιζαν μόνο εκείνους που μπορούσαν να το αντέξουν οικονομικά. Αλλά αυτό δεν συνέβη. Οι φτωχοί μπορεί να μην ήταν σε θέση να πληρώσουν θεραπεία, αλλά η πανούκλα ήταν τόσο μεταδοτική που οι πλούσιοι δεν μπορούσαν να το διαδώσουν στους φτωχούς.
Για αυτόν τον λόγο, τα δημοτικά συμβούλια προσέλαβαν και πλήρωσαν για παθολόγους χωρίς να τους χωρίσουν σε πλούσιους και φτωχούς ασθενείς.
Αν και η θέση του γιατρού της πανούκλας πληρώθηκε καλά, συνήθως κατείχαν τρεις τύποι ανθρώπων:
- αρχάριοι γιατροί,
- όσοι έχουν βιώσει δυσκολίες στην ιδιωτική πρακτική,
- εθελοντές που δεν είχαν ιατρική εκπαίδευση αλλά ήταν πρόθυμοι να προσπαθήσουν να θεραπεύσουν άλλους.
Σε πολλές περιπτώσεις, οι πόλεις έχουν παράσχει στους γιατρούς πρόσθετα επιδόματα, όπως δωρεάν κατοικία, πληρωμή εξόδων και σύνταξη. Ως αποτέλεσμα, οι γιατροί πανούκλας, οι οποίοι τεχνικά αντιμετώπιζαν τους ασθενείς δωρεάν, ξεκίνησαν αποτελεσματικά μια επικερδή σταδιοδρομία.
3. Εξαφανισμένοι
Ο γιατρός είναι ένα επώνυμο επαγγέλματος σε όλες σχεδόν τις χώρες του κόσμου (εδώ οι Ρώσοι γιατροί μπορούν να γελάσουν πικρά και γιατί είναι ένα θέμα για ένα ξεχωριστό άρθρο). Ωστόσο, με τους γιατρούς της πανούκλας, αποδείχθηκε μια κάπως διαφορετική ιστορία.
Πέρασαν τόσο πολύ χρόνο με μολυσμένα άτομα που οι υγιείς, συμπεριλαμβανομένων των γενικών ιατρών, φοβόταν να αλληλεπιδράσουν μαζί τους.
Αν και ο de Lorme ήταν αρκετά τυχερός για να ζήσει εντυπωσιακά 96 χρόνια, οι περισσότεροι γιατροί μολύνθηκαν και πέθαναν ακόμη και όταν φορούσαν το κοστούμι, και όσοι δεν αρρώστησαν συχνά ζούσαν σε μόνιμη καραντίνα. Πράγματι, μπορεί να είναι μια μοναχική και αχάριστη ύπαρξη για εκείνον που σώζει, ή τουλάχιστον προσπαθεί να σώσει τις ζωές άλλων ανθρώπων.
2. Καθήκοντα των γιατρών της πανούκλας
Τα κύρια καθήκοντα του γιατρού της πανούκλας, παραδόξως, δεν ήταν μόνο η θεραπεία ασθενών. Ήταν πιο διοικητικοί και εντάσεως εργασίας, καθώς οι γιατροί έπρεπε να αφαιρέσουν και να θάψουν τα πτώματα, να κρατήσουν αρχεία των θυμάτων της επιδημίας και των περιπτώσεων θεραπείας, να κάνουν αυτοψία ή μάρτυρα όταν συντάσσουν διαθήκη και να καταθέσουν στο δικαστήριο, εάν είναι απαραίτητο.
Χωρίς έκπληξη, αυτό σήμαινε ότι μερικοί θεραπευτές πανούκλας πήραν χρήματα και τιμαλφή από τα σπίτια των ασθενών τους ή έφυγαν με την τελευταία τους βούληση και διαθήκη.
1. Φρικτές θεραπείες
Δεδομένου ότι οι γιατροί που αντιμετώπιζαν τη βουβωνική πανώλη αντιμετώπισαν μόνο εφιάλτες και όχι βαθιά κατανόηση της νόσου, κατέφυγαν σε κάποια αμφισβητήσιμα. επικίνδυνες και επώδυνες θεραπείες.
Μερικοί έχουν εξασκηθεί στην κάλυψη φυσαλίδων - φλεγμονωδών λεμφαδένων γεμάτων πύον - με ανθρώπινα περιττώματα.Η αιματοχυσία ήταν μια δημοφιλής θεραπεία για την πανούκλα, και αν αυτό δεν λειτούργησε, ο γιατρός της πανούκλας μπορεί να συστήσει να γεμίσει το σπίτι με θυμίαμα, να κάψει μπέμπο με κόκκινο-σίδερο ή να τα τρυπήσει για να στραγγίσει το πύον. Εάν αυτό επίσης δεν ωφελούσε τον πεθαμένο φτωχό σύντροφο, θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με αρσενικό και υδράργυρο ή να λάβει φάρμακα που προκαλούν «χρήσιμο» εμετό και ούρηση.
Δεν αποτελεί έκπληξη ότι τέτοιες απόπειρες θεραπείας έχουν επιταχύνει συχνά το θάνατο και την εξάπλωση της μόλυνσης.
Ωστόσο, υπήρχαν επίσης επαγγελματίες που δεν επιδείνωσαν την ταλαιπωρία των ασθενών, αλλά οργάνωσαν περισσότερο ή λιγότερο αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη της εξάπλωσης της νόσου. Έτσι, ο Michel Nostradamus, ο οποίος δεν ήταν μόνο ένας διάσημος προγνωστικός παράγοντας, αλλά και ένας από τους γιατρούς της πανώλης της εποχής του, στην «πραγματεία για την προετοιμασία των μαρμελάδων» συνέστησε να διαχωριστούν οι άρρωστοι από τους υγιείς ανθρώπους και να τους κρατηθούν σε διαφορετικά μέρη της πόλης.
Παρόλο που οι γιατροί της πανώλης ως επί το πλείστον δεν μπορούσαν να αποτρέψουν ή να ανακουφίσουν τη σωματική ταλαιπωρία των ασθενών, έδωσαν στους ανθρώπους μια φάντασμα ελπίδα για σωτηρία και ήταν συχνά οι τελευταίοι που προειδοποίησαν τους θανάτους.